Tháng 5/2025, thông tin cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden (82 tuổi) mắc ung thư đã thu hút sự quan tâm rộng rãi.
Theo nguồn công khai, ông được chẩn đoán ung thư tuyến tiền liệt di căn xương, nghĩa là bệnh đã ở giai đoạn muộn. Biden đồng thời xuất hiện các triệu chứng tiết niệu.
Ung thư tuyến tiền liệt thường có tiên lượng khá tốt, tỷ lệ sống sau 5 năm cao, nhưng trường hợp của Biden nghiêm trọng hơn: điểm Gleason lên tới 9/10, biểu hiện một thể bệnh có mức độ ác tính rất cao và xâm lấn mạnh.
Ngày 11/10, phát ngôn viên Nhà Trắng cho biết ông đang được điều trị bằng xạ trị kết hợp liệu pháp hormone.
Đến ngày 20/10, ông hoàn thành một đợt xạ trị tại Trung tâm Ung bướu – Đại học Pennsylvania. Trong đoạn video do con gái Ashley đăng tải trên Instagram, Biden tươi tỉnh, trong sự chứng kiến của bác sĩ và gia đình, đã gióng “chuông chiến thắng” – một nghi thức biểu tượng của bệnh nhân sau khi kết thúc một giai đoạn điều trị ung thư.
Tuy chưa rõ ông có tiếp tục các liệu trình khác hay không, nhưng sự kiện này khiến dư luận quan tâm sâu sắc đến vai trò của xạ trị trong ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn muộn.
Vì sao chọn xạ trị?
Với bệnh nhân đã có di căn xương, xạ trị là phương pháp quan trọng để:
• Kiểm soát tiến triển bệnh.
• Giảm đau do di căn.
• Ngăn ngừa biến chứng (gãy xương, chèn ép tủy sống, tăng canxi máu…).
Ngoài ra, các phác đồ còn kết hợp liệu pháp hormone, hóa trị, thuốc nhắm trúng đích, miễn dịch và các thuốc điều trị xương (như bisphosphonate, denosumab).
Các kỹ thuật xạ trị hiện đại trong ung thư tuyến tiền liệt
1. Xạ trị chiếu ngoài (EBRT) – phổ biến nhất, gồm 3D-CRT, IMRT, IGRT, SBRT, MRI-guided, proton.
◦ IMRT + IGRT cho phép điều chỉnh liều chính xác, hạn chế tác dụng phụ.
◦ SBRT (CyberKnife, Gamma Knife…) rút ngắn liệu trình, hiệu quả cao.
◦ MRI-Linac giúp theo dõi vị trí khối u trong thời gian thực.
◦ Proton therapy: chính xác hơn, ít tổn hại mô lành (dù chi phí rất cao).
2. Xạ trị áp sát (Brachytherapy) – cấy hạt phóng xạ vào tuyến tiền liệt, áp dụng cho ung thư khu trú hoặc kết hợp EBRT trong trường hợp nguy cơ cao.
3. Thuốc phóng xạ toàn thân – ví dụ:
◦ 177Lu-PSMA-617 (Pluvicto) nhắm vào PSMA trên tế bào ung thư.
◦ Ra-223, Sr-89, Sm-153 tập trung tại xương, điều trị di căn.
Kết luận
Ngày nay, xạ trị không còn là “chiếu tia toàn bộ” đơn giản, mà đã phát triển thành kỹ thuật tinh vi, cá thể hóa, giúp tiêu diệt khối u chính xác hơn, giảm tổn thương mô lành và cải thiện chất lượng sống cho bệnh nhân, kể cả ở giai đoạn muộn.
Ở Mỹ, Nhật Bản và nhiều nước phát triển, các công nghệ xạ trị tiên tiến (IMRT, SBRT, MRI-Linac, proton, hạt nặng) đã trở thành thường quy, trong khi ở Việt Nam vẫn chưa phổ biến rộng rãi.
Trường hợp của Biden cho thấy: ngay cả ở tuổi 82, với ung thư di căn, bệnh nhân vẫn có thể tiếp tục chiến đấu bằng xạ trị và các phương pháp kết hợp. Điều quan trọng là tiếp cận được các kỹ thuật chuẩn quốc tế, lựa chọn chiến lược điều trị phù hợp và giữ tinh thần kiên cường.
Nguồn: theguardian-Cre: Phòng chống Ung thư
